Κυριακή 22 Ιουλίου 2012

Αναλύσεις: Η Μεταπολιτευτική «Κλεισούρα»

21 Ιουλίου  2012   Η Μεταπολιτευτική «Κλεισούρα»

Ημερησία  του Σαββάτου - Οικονομία,  21/7/2012

Η 38η επέτειος της Μεταπολίτευσης, της 24η Ιουλίου 1974, δεν θα συνοδευθεί φέτος με δεξίωση στους κήπους του Προεδρικού Μεγάρου. Στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση της Γ' Ελληνικής Δημοκρατίας, με την Ελλάδα να φλερτάρει, επικίνδυνα, την άτακτη χρεοκοπία, δεν χωρούν πανηγυρισμοί. Χρεοκοπία που σε οποιαδήποτε τεχνική μορφή της, δεν είναι ένα «ατύχημα», ένα «απρόοπτο», μία έκβαση «άσχετη» με τα χαρακτηριστικά του μεταπολιτευτικού κύκλου, ήδη από τις αρχές του, αλλά αποτελεί, ούτως ή άλλως, μέρος αυτού.

Η τουρκική εισβολή στην Κύπρο οδήγησε μεν στην κατάρρευση του αντιδημοκρατικού καθεστώτος,
αλλά η έλευση της Μεταπολίτευσης δεν συνοδεύθηκε από ανάλογη κατάρρευση υφιστάμενων παθογενειών. Πρόσωπα και θεσμοί άλλαξαν, όσο άλλαξαν, αλλά η Μεταπολίτευση, από την αρχή της και στην εξέλιξή της, δεν ακολούθησε τα σημεία των καιρών. Κυριάρχησε η μεταπολιτευτική «κλεισούρα», μορφοποιημένη σε πολλαπλές («δεξιές» και «αριστερές») πλευρές της εξέλιξης που, εντέλει, μετά από 35 χρόνια, οδηγήθηκε στην τρέχουσα χρεοκοπία. Ιδού μερικές συνιστώσες της «κλεισούρας»:

Το «η Κύπρος είναι μακριά» συνόψιζε κάτι βαθύτερο από μια «στιγμιαία» πολιτική-στρατιωτική επιλογή του 1974. Ερχόταν από τις συμφωνίες του 1959-1960, θωρώντας τον ελληνικό θαλάσσιο χώρο ως «απόσταση». Ούτε καν τον υποψιαζόταν ως εθνικό γεωοικονομικό πεδίο εύρους πενταπλασίου του εθνικού εδάφους, που θα εδραιωνόταν και στο διεθνές δίκαιο από την Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (από το 1973 έως το 1982). Έπρεπε να περάσουν 4 δεκαετίες Μεταπολίτευσης, να φθάσει η Ελλάδα στη χρεοκοπία, για να αρχίσει να θωρεί με εθνική οπτική τον θαλάσσιο χώρο της.

Η «Ευρωπαϊκή ένταξη» αντί γνήσιας και ενσυνείδητης στρατηγικής επιλογής, χρησιμοποιήθηκε ήδη από την δεκαετία του 1970 και σε όλα τα στάδιά της, ως «γενναίον ψεύδος». Οδηγώντας την Ελλάδα να εγκαταλείψει ουσιαστικά κάθε ενδογενή προσπάθεια αυτόνομης και αυτοδύναμης εξέλιξης ως οικονομία και κοινωνία (ώστε, μεταξύ άλλων, να είναι και σωστός και βιώσιμος Ευρωπαίος εταίρος). Με καλλιέργεια (και αποδοχή εκ μέρους «του λαού») της ψευδαίσθησης ότι η πρόοδος και η ευημερία δεν απαιτούσαν ιδρώτα αλλά θα έπεφταν από τον ευρωπαϊκό ουρανό, επιβράδυνε, εάν δεν ακινητοποίησε πλήρως, την πορεία συλλογικής αυτογνωσίας και την οργανική εξέλιξη μετασχηματισμού/προόδου της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.

Η μικρή κλειστή, προστατευμένη, ελληνική οικονομία, άρχισε με την Μεταπολίτευση, λόγω και της ευρωπαϊκής επιλογής, να ανοίγει, εγκαταλείποντας τους τομείς παραγωγής διεθνώς εμπορευσίμων χωρίς ωστόσο να παρακολουθεί στοιχειωδώς τα σημεία των καιρών. Ιδιαίτερα ότι ήδη τότε το μεγαλύτερο μέρος του διεθνούς εμπορίου γινόταν σε υπηρεσίες και σε «αποεμπορευματοποιημένα αγαθά» (decommodified goods), δηλαδή διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά που φέρουν συγκεκριμένα φήμη, εμπορικό σήμα και άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Όχι μόνο αγνόησε το Made in Greece, αλλά και την άνοδο της «συμβολικής οικονομίας» στην ανάπτυξη της οποίας μπορούσε να είχε προνομιακή θέση. Αρκέσθηκε και αφέθηκε στην αρχή της καταναλωτικής ευμάρειας όπως αυτή ανθούσε ήδη την επταετία πριν την 24η Ιουλίου 1974.